
Pierwotnie obie puszcze znajdowały się w diecezji poznańskiej, a od 1075 r. płockiej. W 1818 r. powstała archidiecezja warszawska (gnieźnieńska była w zaborze pruskim), do niej należała diecezja płocka. W 1925 r. z terenu diecezji sejneńskiej powstała diecezja łomżyńska, do której włączono dekanaty ostrołęcki i ostrowski, w 1992 r. powiększając ją o tereny dekanatów wyszkowskiego i chorzelskiego. Od tej pory prawie cała Kurpiowszczyzna znajduje się w obrębie diecezji łomżyńskiej, jedynie parafie dekanatu pułtuskiego (Obryte, Pniewo, Sokołowo Włościańskie, Zambski Kościelne) i parafia Zatory w dekanacie serockim należą do diecezji płockiej.
W tym artykule opisuję kościoły parafialne i filialne w parafiach Puszczy Zielonej i Białej obejmujących wsie kurpiowskie. Wskazałam też świątynie w miejscowościach nie mających takiej proweniencji, ale kultywujących tradycje kurpiowskie.